تازهترین مطالعات نشان میدهد در افراد مبتلا به افسردگی، احتمال بروز آلزایمر بیشتر است.
به گفته محققان مرکز تحقیقات پزشکی اراسموس در روتردام، بررسی بیش از 400 نفر با سنین مختلف نشان داده کسانی که ابتدای مطالعه افسرده بودهاند، تا 5/2 برابر بیشتر از سایرین احتمال دارد که ظرف 6 سال بعد، به آلزایمر مبتلا شوند.
بررسیهای این محققان همچنین روشن کرده که این احتمال در سنین زیر 60 سال بیشتر است؛ به این ترتیب افرادی که قبل از سن 60 سالگی دچار افسردگی هستند، تا 4 برابر بیشتر از همسنوسالهای سرحال و بدون افسردگی خود، احتمال دارد که آلزایمر هم بگیرند.
این محققان، هنوز توجیه دقیقی برای رابطه بین دو بیماری ندارند. آیا افسردگی باعث فراهم شدن زمینه برای ابتلا به آلزایمر میشود؟ یا اینکه یک فرآیند اصلی وجود دارد که همزمان دو نتیجه را موجب شده است؛ آلزایمر و افسردگی؟
فرضیه آنها این است که احتمالا بروز افسردگی موجب نوعی پژمرده شدن سلولهای عصبی در مغز میشود؛ حالتی که اصطلاحا آن را آتروفی مغزی مینامیم و در کالبدشکافی و بررسیهای تصویری از مغز افراد مبتلا به آلزایمر دیده شده است.
بهخصوص در نواحی مرتبط با حافظه و عواطف انسان، مانند هیپوکامپ و آمیگدال. اشکال این فرضیه این است که تاکنون هیچ مطالعهای نشان نداده که افسردگی هم موجب همین تغییرات ساختاری در مغز انسان میشود.
ضمن اینکه این تحقیقات هنوز برای نتیجهگیری کاربردی ناقص است؛ نمیتوان گفت که اگر افسردگی افراد را زودتر تشخیص دهیم و زودتر درمان کنیم، امکان این وجود دارد که به آلزایمر دچار نشوند.
نتایج این مطالعه، که بهعنوان مقدمهای برای بسیاری ازمطالعات بعدی مطرح است، در نشریه علوم اعصاب و آرشیو روانپزشکی عمومی، منتشر شده و باعث جلب توجه کارشناسان و متخصصان علوم اعصاب شده است.
نکته مهمی که میتوان همین جا از این مطالعه نتیجه گرفت آن است که شاید افسردگی با یک واسطه موجب بالا رفتن احتمال بروز آلزایمر، بهخصوص از سنین قبل از سالمندی، یعنی میانسالی شود.
بیماران افسرده، معمولا روحیه ورزش کردن، توجه به تغذیه سالم و معاشرت با دوستان و افراد خانواده را ندارند و این موضوع، ممکن است باعث شروع شدن زودرس و قویتر فرآیند آتروفی مغزی در آنها شود؛ چرا که بررسیهای قبلی، به نقش این موارد در پیشگیری از زوال عقل و آلزایمر، تاکید کرده بودند.
کارشناسان معتقدند فعالیت جسمی و بدنی، ورزش، شرکت در برنامههای جمعی و کار کشیدن از ذهن، باعث میشود روند پیری سلولهای مغزی به تعویق بیفتد و این بیماری دیرتر به سراغ انسان بیاید یا اینکه اصلا فرد به آن دچار نشود.
بهعنوان مثال، تحقیقات در دانشگاه بریستول در سال گذشته نشان داده است ورزش کمتر، هم زمینه را برای بروز افسردگی فراهم میکند و هم احتمال ابتلا به آلزایمر را افزایش میدهد.